Sztuki Plastyczne

Laureat w kategorii Sztuki Plastyczne 2024

Marek Wojciech Druszcz – fotoreporter, fotograf

Nominowany za wystawę fotograficzną Obiektywnie w Konstancińskim Domu Kultury „Hugonówka”

Fotografią zawodowo zajmuje się od 1966 r., kiedy jako asystent podjął pracę w Centralnej Agencji Fotograficznej. W latach 70. był fotoreporterem „Głosu Pracy”, „Sportowca”, „Literatury”, „Kultury”, „Magazynu Rodzinnego”. Po wpro­wadzeniu stanu wojennego utracił zatrudnienie i wyjechał z rodziną do Maroka. Po powrocie do Polski w połowie lat 80. związał się z Agence France-Presse. Dokumentował zna­czące wydarzenia polityczne i społeczne także dla Reutera i Associated Press. W latach 90. kontynuował współpra­cę z AFP jako korespondent na terenach dawnego ZSRR. W 1992 r. został zastępcą kierownika działu fotograficzne­go Magazynu „Gazety Wyborczej”, skąd po pięciu latach przeszedł do „Rzeczpospolitej”, a następnie na stanowisko kierownika działu fotograficznego „Polityki”. Jego fotogra­fie były publikowane w pismach zagranicznych, takich jak „Life”, „Time”, „Newsweek”, „New York Times”, „Washington Post”, „Figaro”. Był wielokrotnie nagradzany w międzynaro­dowych konkursach fotograficznych, wyróżniony Nagrodą World Press Foto 1977. Uczestnik wielu wystaw fotogra­ficznych, zbiorowych i indywidualnych. Zasłynął jako autor zdjęć przedstawiających ludzi kultury, z których część uka­zała się w albumie „Portrety”. Fotografie Wojciecha Druszcza znajdują się w zbiorach krakowskiego Muzeum Fotografii, Archiwum Ośrodka KARTA. Był wielokrotnie zapraszany do jury konkursów fotograficznych, w tym Ogólnopolskie­go Konkursu Fotografii Prasowej magazynu „Press”. Jest członkiem ZPAF, SDP oraz przewodniczącym sekcji Autorów Dzieł Fotograficznych Stowarzyszenia Autorów ZAiKS.

Prezentowana od czerwca do sierpnia 2023 r. w Kon­stancińskim Domu Kultury „Hugonówka” wystawa była retrospektywą jego twórczości. Pokazano kilkadziesiąt spo­śród kilkunastu tysięcy zdjęć wykonanych przez ponad 50 lat pracy fotoreporterskiej i fotograficznej.

Katarzyna Sadowska w uzasadnieniu wniosku pod­kreśliła: „Wojciech Druszcz jest stuprocentowym portrecistą. W fotografiach z PRL-u, obrazach solidarnościowych straj­ków, w upadku ZSRR oraz podczas wojen na Kaukazie – in­teresuje go opowieść o człowieku. W równym stopniu w zdję­ciach z Maroka, jak i z polskich ulic – Druszcz szuka człowieka, próbuje zajrzeć mu w twarz. Stara się do swojego bohatera zbliżyć, pozbawić go historycznych naleciałości, zabrać go z jego czasu – uczynić uniwersalnym.”

Dzisiaj wszyscy mają aparat fotograficzny takiej wartości jak mieli Amerykanie na księżycu. Każdy to ma w kieszeni i może robić miliony zdjęć i miliony wystaw fotograficznych jest, na których nie ma co oglądać. (…) Marek Wojciech Druszcz (…) to był fotograf w literaturze, polityce, prasowy fotograf, nagradzany na World Press Foto – ważna postać w fotografii. Ale co ważniejszego, to na jego wystawach stanąłem czasami i na chwilę zwróciło coś moją uwagę. Facet myśli, ma ogromny dorobek – powiedział podczas laudacji przewodniczący Kapituły Plastycznej Stanisław Wieczorek.

Opowiadanie o fotografii, to nie jest najlepszy pomysł. Fotografię trzeba oglądać, dlatego ograniczę się do kilku słów. Dziękuję szanownej kapitule oraz stowarzyszeniu ZAiKS, które mnie zgłosiło do tej nagrody. W Teatrze Polskim jest mural, który powstał na podstawie mojej fotografii. Zachęcam do jego obejrzenia, będziecie mieli Państwo malutką próbkę tego czym się zajmuję – powiedział podczas gali wręczania nagród Marek Wojciech Druszcz.

 

Laureatka w kategorii Sztuki Plastyczne 2023

Anna Beata Wątróbska-Wdowiarska – rzeźbiarz, medalier

Nominowana za wystawę monograficzną „Iluzja w przestrzeni. Anna Beata Wątróbska-Wdowiarska. Medalierstwo i rzeźba”, Muzeum Mazowieckie w Płocku

Absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Jest jedną z najbardziej znanych i uznanych polskich artystek zajmujących się medalierstwem. Specjalizację w tej dziedzinie ukończyła w pracowni prof. Zofii Demkowskiej. Dyplom zrealizowała w pracowni prof. Stanisława Słoniny. Jej praca dyplomowa została nagrodzona Medalem im. prof. Mariana Wnuka. Oprócz medalierstwa zajmuje się też rzeźbą i projektowaniem monet. W dorobku artystycznym posiada ponad dwieście realizacji medali bitych. Lane i bite medale jej autorstwa znajdują się w zbiorach zagranicznych i krajowych muzeów oraz osób prywatnych.

Artystka brała udział w licznych wystawach indywidualnych i zbiorowych, m.in. w: Międzynarodowych Kongresach Medalierskich FIDEM w Helsinkach, Budapeszcie, Rapperswil, Neuchatel, Hadze,  Weimarze, Paryżu, Międzynarodowych Biennale Medalierskich – Seixal w Portugalii, „Warszawska Rzeźba Końca Wieku”, „Polsko-Amerykańska Wystawa Medalierstwa” w Colorado Springs, „Sacrum” w Kielcach, Międzynarodowych Konkursach Medalierskich w Tel Avivie, XIV Międzynarodowm Biennale Dantesca w Ravennie, Medailles polonaises contemporaines w Ville de Namur, wystawach w Muzeum Sztuki Medalierskiej we Wrocławiu i w Breisach nad Renem.

Jest laureatką licznych nagród krajowych i zagranicznych. Zajmowała czołowe miejsca w wielu prestiżowych konkursach, m.in.: „Prize for the most artistically elaborated medal” FIDEM 1994 (Budapeszt), Konkurs na medal XXV FIDEM CONGRESS (Neuchatel), Międzynarodowy Konkurs Medalierski „Masaccio 600” i „Anima Spiritus Violin” – Tel Aviv, Międzynarodowy Konkurs Monetarny Mennicy Japońskiej, Konkurs na „Medal Sejmowy” (Warszawa). Artystka jest członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków oraz Fédération Internationale de la Médaille d’Art. (FIDEM), pełni też funkcje wiceprezesa Zarządu Polskiego Stowarzyszenia Sztuki Medalierskiej przy Muzeum Monet i Medali Jana Pawła II W Częstochowie.

W swojej twórczości, poprzez ciągłe poszukiwania nowych form przekazu, przesuwanie granic możliwości technicznych materiału, a także granic swojej wyobraźni, zawiera wielkie pokłady emocji, intelektu i ekspresji, co stanowi finalny cel artystki. (Leonard Sobieraj, z uzasadnienia wniosku).

 

Laureat w kategorii Sztuki Plastyczne 2022

Piotr Szulkowski – grafik, fotograf, malarz, rzeźbiarz

Nominowany za wystawę „Interpretacje dyscyplin olimpijskich”, Galeria -1 w Centrum Olimpijskim w Warszawie

Studiował na Wydziale Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (1995-2000). Dyplom uzyskał w 2000 roku w pracowni prof. Mieczysława Wasilewskiego oraz aneks w pracowni prof. Adama Myjaka. W 1997 roku pracował na stanowisku asystenta stażysty w Pracowni Rzeźby u prof. Bohdana Chmielewskiego, a w 1998 roku w Pracowni Projektowania Graficznego u profesora Jana Jaromira Aleksiuna na Wydziale Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Przez blisko piętnaście lat był asystentem w pracowni rzeźby prof. Adama Myjaka. Od 2009 roku jest doktorem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Obecnie pracuje jako asystent u prof. Jakuba Łęckiego w Otwartej Pracowni Rzeźby na Wydziale Rzeźby.

Uczestniczył w wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych w kraju i za granicą. Jego prace można było obejrzeć m.in. na wystawie zbiorowej „Od rozumu do wiary” w Galerii na Emporach w Warszawie (2016). Wraz z rzeźbiarzem Jakubem Łęckim prezentował grafiki w Galerii Sztuki Współczesnej „Oranżeria” w Pałacu w Jabłonnie (2018) oraz w Pałacu w Korczewie (2019). W 2021 roku w Galerii -1 w Centrum Olimpijskim w Warszawie pokazał swoje grafiki na wystawie „Interpretacje dyscyplin olimpijskich”, nawiązujące do olimpiady letniej w Tokio. W 2022 roku w Galerii -1 artysta wystawił prace stanowiące interpretację zimowych dyscyplin olimpijskich.

…Twórca na pięćdziesięciu płaszczyznach starał się zmierzyć z ujęciem ruchu człowieka podczas zawodów sportowych i chciał pokazać to, na co widz nie zwraca uwagi podczas obserwacji zmagań sportowców. Arena sportowa staje się miejscem, w którym oprócz zmagań sportowców, rywalizacji, rodzi się szereg emocji: radość, złość, smutek ale też gracja, szybkość, zwinność, ciężar, lekkość. Wszystkie te pojęcia u Piotra sprowadzają się do miana znaków graficznych. Biegnące i załamujące się linie tworzą: zamach, rzut, kopnięcie. Artysta od dłuższego czasu pracował nad grafikami, do których inspiracją były olimpijskie dyscypliny sportowe. (…) Technika, jaką twórca posługiwał się podczas realizacji prac, to połączenie serigrafii i druku cyfrowego… (Jacek Cieślak, Rzeczpospolita)

 

 

Laureat w kategorii Sztuki Plastyczne 2021

Xawery Wolski – rzeźbiarz, malarz

Nominowany za rewitalizację dworu w Dańkowie i stworzenie na jego terenie galerii sztuki współczesnej

Kształcił się w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, Paryżu i Aix-en-Province, New York Studio School of Drawing, Paintings and Sculpture i Instytiut des Hautes Etudes en Arts Plastiques w Paryżu (1980-1989). W latach 1985-1987 przebywał w Carrarze (Włochy), oddając się rzeźbieniu w marmurze. Dzięki stypendium rządu francuskiego wyjechał do Peru i Meksyku, gdzie prowadził prace artystyczne i antropologiczne, dotyczące zastosowania gliny w wyrobach ceramicznych dawnych kultur. W Meksyku pozostał przez 20 lat.

Xawery Wolski tworzy przede wszystkim rzeźbę. Najbardziej charakterystyczne w jego twórczości są „Łańcuchy nieskończoności” – rozpoczęty w 1988 r. cykl rzeźb w postaci gigantycznych łańcuchów umieszczonych w przestrzeni publicznej przy wejściu do Muzeum Rufino Tamayo w Meksyku, w San Diego w Kalifornii (USA), Parku Grotowskiego w Warszawie i Kimpton Epic Hotel w Miami na Florydzie (USA). W Meksyku można zobaczyć jego cykl prac stworzonych dla hotelu Four Seasons w Punta Mita oraz stele zaaranżowane w Álvaro Obregón (przy wyjściu z metra Zapata) w Mexico City – zrealizowane we współpracy z dziećmi ulicy przy pomocy francuskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Uczestniczył w wielu programach rezydencyjnych dla artystów, spędził dłuższy czas w Azji i Indiach, tworząc rzeźby związane z określonymi zagadnieniami kulturowymi i metafizycznymi. Zrealizował ponad siedemdziesiąt wystaw indywidualnych na całym świecie. Jego prace są gromadzone i pokazywane m.in. w Museo Carillo Gil i Museo de Arte Moderno w Meksyku, Muzeum Liu Haisu w Szanghaju, Narodowej Galerii Sztuki Zachęta w Warszawie.

Jest laureatem m.in. stypendium Fundacji Pollocka Krasnera (2008), Nagrody Krytyków Pokaz (2006) oraz Croix d’Argent pour le Merite et Devouement Francais au titre des Arts (2000).

Dzięki przeprowadzonej przez Xawerego Wolskiego pracy powstała nowa kolekcja sztuki współczesnej, a dzięki prezentacji jej na terenie parku w Dańkowie możliwe stało się nawiązanie dialogu między przeszłością a współczesnością, między bogactwem materialnym Mazowsza a środowiskiem twórców i odbiorców sztuki współczesnej. (Maciej Aleksandrowicz, uzasadnienie wniosku)

 

 

Laureat w kategorii Sztuki Plastyczne 2020

Stanisław Wieczorek – grafik, malarz, scenograf, projektant wystaw

Nominowany za dwie wystawy grafiki, Galeria Sztuki na Prostej w Jabłonnie

Absolwent Wydziału Architektury Wnętrz Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (1969). Po obronie dyplomu pozostał na uczelni – początkowo w Pracowni Projektowania Wystaw i Targów, później na Wydziale Grafiki. Od roku 1977 prowadził tam Pracownię Kompozycji Brył i Płaszczyzn, a od roku 1980 Pracownię Geometrii i Kompozycji, następnie, już jako profesor zwyczajny, Pracownie Multimedialnej Kreacji Artystycznej. Wielokrotnie pełnił  funkcję kierownika Katedry Grafiki Projektowej, prodziekana i dziekana Wydziału Grafiki. Był pomysłodawcą i współtwórcą Wydziału Sztuki Mediów i Scenografii, a także Instytutu Sztuki przy Wydziale Grafiki. Kierował Międzywydziałowym Instytutem Sztuki Mediów. Uczelnia zawdzięcza mu wprowadzenie do programu nauczania już w latach 80. elementów obsługi i pracy z komputerem. W latach 1969-1975 był kierownikiem artystycznym kwartalnika Sugestie w Wydawnictwie Artystyczo-Graficznym RSW „Prasa”, a w latach 1983-1993 dyrektorem artystycznym dwumiesięcznika Projekt.  

Stanisław Wieczorek jest artystą o szerokim spektrum: grafik, ilustrator, projektant plakatów, książek i systemów identyfikacji wizualnej, scenograf oraz autor wystaw. Jego twórczość graficzna nawiązuje do geometrii, wyraźnych rytmów, konstrukcji, przemyślanych układów, w których kolor wykorzystywany jest do podkreślenia wagi wybranych elementów czy do tworzenia niemal opartowskiego klimatu.

Prace artysty były wielokrotnie wystawiane w galeriach polskich i zagranicznych. Indywidualne wystawy miały miejsce m.in. w Madrycie, Rawennie, Atenach, Lahti i Pradze, a także w Toruniu, Warszawie, Nidzicy i Lublinie.

Jest laureatem licznych nagród i wyróżnień branżowych, jak również Nagrody Ministra Kultury i Sztuki oraz Honorowej Odznaki „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.

Prezentowane prace w Galerii Sztuki na Prostej zaskakują czystością i precyzją w operowaniu formą. Zwarte, pozbawione optycznej przypadkowości obrazy-koła zmuszają do zastanowienia. Profesor Stanisław Wieczorek pomaga nam odkrywać sedno zjawisk, jednocześnie nie narzuca swojego punktu widzenia. Obrazy rozjaśniają, a nie zasłaniają istotę rzeczy. (Robert Żbikowski, toiowo.eu)

 

 

Laureat w kategorii Sztuki Plastyczne 2019

Leon Tarasewicz – malarz

Nominowany za wystawę Jerozolima, Galeria Foksal w Warszawie

Po ukończeniu Liceum Plastycznego w Supraślu wyjechał do Warszawy, aby podjąć studia na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w pracowni Tadeusza Dominika. Od 1996 roku prowadził gościnną pracownię malarstwa na tejże uczelni, a obecnie Pracownię Przestrzeni Malarskiej na Wydziale Sztuki Mediów i Scenografii. W 2011 roku uzyskał tytuł profesora sztuk plastycznych.

Jest jednym z najwybitniejszych współczesnych artystów polskich o międzynarodowej renomie, wciąż odkrywający nowe oblicza malarstwa. Oryginalne dokonania artystyczne zapewniły mu udział m.in. w Biennale w São Paulo w roku 1987 i w „Aperto ’88” w ramach weneckiego Biennale. W ostatnich latach Tarasewicz rozwinął działania z pogranicza konceptualizmu oraz instalacji, obejmujące realizacje nie tylko we wnętrzach galeryjnych, ale także poza nimi. Współpracuje z Warszawską Galerią Foksal, poznańską Galerią Ego, a także lubelską Galerią Białą. Wystawiał w Galerii Bielskiej w Bielsku-Białej oraz wielokrotnie w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie.

Leon Tarasewicz podkreśla swoje białoruskie korzenie i aktywnie działa na polu kultury tej mniejszości w Polsce. W 2008 roku został ambasadorem Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego. Jest ponadto wielbicielem ptaków, prezesem Związku Hodowców Kur Ozdobnych.

Odznaczony został Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Otrzymał m.in.: Paszport „Polityki” (2000), Nagrodę im. Jana Cybisa (2000), Nagrodę Fundacji Zofii i Jerzego Nowosielskich oraz Wielką Nagrodę Fundacji Kultury za rok 2006 za „konsekwentne rzucanie wyzwania zarówno tradycyjnemu rozumieniu malarstwa, jak i wszelkim konwencjom rozumienia sztuki”.

Mieszkałem na Górze Synaj – Gehenna na dole, naprzeciwko Ogród Oliwny, gdzie Chrystus nauczał, czterysta metrów do Golgoty. To paraliżuje. Powoduje, że niemożliwe jest wyprodukowanie czegokolwiek. Więc żółć – mistyczna, z czasem pulsującym przez tyle stuleci. I dzisiaj on też pulsuje, nawet tam. W sposób niebezpieczny, dzielący. Z drugiej strony, to ciągle jest tak energetyczne… [Leon Tarasewicz, „Szum”]

 

Laureat w kategorii Sztuki Plastyczne 2018

Jan Kucz i Antoni Janusz Pastwa

Nominowani za wystawę Kucz/Pastwa, galeria Salon Akademii w Warszawie

Jan Kucz – rzeźbiarz i pedagog

W 1955 r. uzyskał dyplom warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych na Wydziale Rzeźby w pracowni Franciszka Strynkiewicza. Prowadził Pracownię Rzeźby na macierzystej uczelni. Był wykładowcą w Pracowni Malarstwa w Europejskiej Akademii Sztuk w Warszawie. Jest jednym z czołowych przedstawicieli nurtu w rzeźbie polskiej zwanego nowym realizmem. W 1982 r. reprezentował Polskę na 40. Biennale w Wenecji, w latach 1992–2002 był członkiem Rady Artystycznej Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Jest laureatem licznych nagród, m.in. Nagrody Brata Alberta za pomniki papieża Jana Pawła II i Stefana Kardynała Wyszyńskiego, Grand Prix za całokształt twórczości na Biennale Sztuki Sakralnej w Częstochowie oraz Nagrody Ministra Kultury i Sztuki za pracę pedagogiczną. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotym Krzyżem Zasługi za pracę pedagogiczną i artystyczną.

Antoni Janusz Pastwa – rzeźbiarz i pedagog

Studiował na Wydziale Rzeźby w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, najpierw w pracowni Mariana Wnuka, a później Stanisława Słoniny. Dyplom uzyskał w 1970 r. Pracuje na macierzystej uczelni. W 1992 r. mianowany został profesorem sztuk plastycznych. Prowadzi Pracownię Rzeźby na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki oraz Pracownię Dyplomującą na Wydziale Rzeźby. Wieloletni dziekan Wydziału Rzeźby. Jest członkiem Rady Programowej Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Wielokrotnie uczestniczył w pracach jury ogólnopolskich konkursów rzeźbiarskich, niejednokrotnie pełniąc funkcję przewodniczącego. Opiekun artystyczny wielu realizacji przestrzennych. Miał wiele wystaw indywidualnych i zbiorowych krajowych i zagranicznych. Jest laureatem m.in. Nagrody im. C.K. Norwida za Kwadrygę Apollina, Nagrody Brata Alberta oraz Nagrody Ministra Kultury. Odznaczony Srebrnym Medalem „Gloria Artis”.

Pomysł wspólnej wystawy tak wybitnych rzeźbiarzy był ryzykowny, ale wyszło nadzwyczaj pięknie. Okazuje się, że dobra sztuka nie obawia się konkurencji. Wystawa ta przywróciła mi wiarę w istnienie piękna. (Stanisław Wieczorek, z uzasadnienia wniosku)

 

Laureat w kategorii Sztuki Plastyczne 2017

Kazimierz Gustaw Zemła – rzeźbiarz

Nominowany za wystawę Wrota Miłosierdzia, Muzeum Archidiecezji  Warszawskiej

Jeden z najbardziej znanych współczesnych polskich rzeźbiarzy. W latach 1952–1958 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Do 2002 roku uczył tam rzeźby, był prorektorem akademii oraz dziekanem. Jest członkiem Polskiej Akademii Umiejętności i Rady Programowej Fundacji Centrum Twórczości Narodowej.

Prof. Gustaw Zemła specjalizuje się w rzeźbie pomnikowej, sakralnej i studyjno-kameralnej. Jego twórczość charakteryzuje bardzo silne poczucie dramatyzmu oraz metaforyczny i symboliczny charakter formy. Najbardziej znanymi pracami laureata są: Pomnik Powstańców Śląskich w Katowicach – pierwsza samodzielna, debiutancka realizacja, Pomnik Czynu Polaków w Szczecinie, Polegli Niepokonani na warszawskiej Woli, Monte Cassino w Warszawie, Henryk Sienkiewicz w warszawskich Łazienkach. Bogatą częścią twórczych dokonań profesora są realizacje sakralne, w tym liczne pomniki św. Jana Pawła II. Jego prace można też podziwiać w Galerii Rzeźby w Parku w Radziejowicach: m.in.: Śpiąca, Matka Teresa, Dawid. Artysta miał ponad 60 wystaw indywidualnych w kraju i za granicą. Brał udział w ponad 20 wystawach międzynarodowych i 50 wystawach krajowych.

Kazimierz Gustaw Zemła odznaczony został m.in.: Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Oficerskim Kawalerów Maltańskich oraz Odznaczeniem Rządu Peruwiańskiego.

Skupione w jednej przestrzeni <<Wrota Miłosierdzia>> dawały zwiedzającym szczególny rodzaj obcowania z sacrum. Ze względu na przyjętą technikę i tematykę wielkich opowieści kultury światowej, są przesłaniem skierowanym do każdego człowieka. To najbardziej znana, bogata i znacząca część dorobku twórczego prof. Gustawa Zemły. Wpisuje się w obecny w światowej sztuce dialog pomiędzy wartościami a człowiekiem przechodzącym i przemijającym; są jak drzwi do świątyni. To obecność wręcz niezauważalna, sytuacja nasyconej, wyrywającej się do widza potencjalności, którą można objąć jednym rzutem oka lub wpatrując się w fragment, być uczestnikiem całości. (Adam Myjak, uzasadnienie wniosku)

 

Laureat w kategorii Sztuki Plastyczne 2016

Boris Kudlička – scenograf

Nominowany za scenografie do oper Powder Her Face i Salome, Teatr Wielki – Opera Narodowa w Warszawie

Urodził się w 1972 roku w Rużomberku na Słowacji. Jest absolwentem Katedry Projektowania Scenografii i Kostiumu Akademii Sztuk Pięknych w Bratysławie (1996). Naukę kontynuował na Akademii Sztuk Pięknych w holenderskim Groningen. W 1995 roku, jako asystent Andrzeja Kreutz Majewskiego, rozpoczął współpracę z Teatrem Wielkim – Operą Narodową w Warszawie. Od 1996 roku samodzielnie tworzy scenografie, przede wszystkim do spektakli operowych. Współpracuje z czołowymi europejskimi reżyserami. Wspólnie z Mariuszem Trelińskim zrealizował kilkanaście spektakli dla opery warszawskiej, a także innych czołowych scen operowych na świecie (m.in. w Nowym Jorku, Frankfurcie, Berlinie, Tokio, Sankt Petersburgu, Waszyngtonie, Los Angeles, Tel Awiwie, Bratysławie, Pradze, Brukseli i Walencji). Projektuje także dekoracje filmowe, teatralne i koncertowe. Ważne miejsce w jego twórczości zajmuje również działalność wystawiennicza. Wspólnie z Andrzejem Kreutz Majewskim stworzyli polski pawilon na Expo 2000 w Hanowerze oraz wnętrze polskiego pawilonu na Expo 2010 w Szanghaju (we współpracy z pracownią architektoniczną WWAA). W latach 2011-2013 był wykładowcą na Wydziale Scenografii warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych.

Jest laureatem wielu nagród i wyróżnień: brązowego i srebrnego Medalu „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, słowackiej nagrody teatralnej Dosky, Złotego Medalu na praskim Quadriennale 2007. W 2003 roku uhonorowany został Nagrodą im. Cypriana Kamila Norwida.

Wspaniała scenografia Borisa Kudlički <<ustawia>> spektakl [<<Powder Her Face>> – red.]: subtelna, w stylu vintage, pięknie odtwarza lata 50., 60. i 70., ze smakiem i oszczędnością. (…) Scenografia Borisa Kudlički [do opery <<Salome>> – red.] na awers i rewers: zwykły mieszczański apartament z kuchnią i salonem w mgnieniu oka zamienia się w niepokojącą, klaustrofobiczną przestrzeń, w której rozgrywa się dramat. Nierealną, jakby przynależącą do innego, pozaziemskiego świata. (Stowarzyszenie Autorów ZAiKS, uzasadnienie wniosku)

 

 

Laureat w kategorii Sztuki Plastyczne 2015

Paweł Nowak – malarz i grafik

Nominowany za dwie wystawy indywidualne: „Transfusion” wraz z wręczeniem nagrody kwartalnika EXIT w Galerii Promocyjnej w Warszawie oraz „…Tętno…083 bpm” zbiór prac 2008-2014 w Nieformalnej Galerii Studio w Warszawie.

Studiował na Wydziale Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Dyplom z grafiki warsztatowej realizował u prof. Rafała Strenta, aneks z malarstwa u prof. Jerzego Tchórzewskiego. Od 1989 roku pracuje w warszawskiej ASP na Wydziale Grafiki. W 2005 roku objął stanowisko kierownika Katedry Malarstwa i Rysunku. Pełni też funkcję prorektora ds. artystycznych i naukowych. Również od 2005 roku prowadzi pracownię rysunku w Polsko-Japońskiej Wyższej Szkole Technik Komputerowych.
Jest założycielem Galerii Aspekt w ASP w Warszawie. Do dzisiaj pełni funkcję kierownika galerii. Jako kurator przygotował około pięćdziesiąt wystaw.

Zajmuje się malarstwem, rysunkiem, instalacją i multimediami. W swoim dorobku artystycznym miał szesnaście wystaw indywidualnych, brał udział w prawie pięćdziesięciu wystawach zbiorowych.
Przez wiele lat tworzył woskowe obrazy, obiekty i instalacje, których pełna bruzd, wgłębień i wypukłości struktura, dostarczała wiele doświadczeń wzrokowych, węchowych i dotykowych. W najnowszych pracach w poetycki, romantyczny sposób opowiada o ludzkiej egzystencji – o miłości i kruchości życia.
W tym celu, artysta eksperymentuje, używając do malowania wosku, oleju, parafiny czy bejcy. Niektóre obrazy częściowo niszczy, zalewa, plami, jakby poddaje procesowi upływającego czasu.

Paweł Nowak uczestniczył również w wielu sympozjach malarskich: VISUM (Reszel 1990), Consecuencias (Bejar, Hiszpania, 1991), „Kunst lehren?” (Wolfenbuttel, organizator – IGBK, Bonn 1997).
Był też uczestnikiem warsztatów artystycznych: „Obiekt Sztuki” (Sandomierz, 1996), „Neue Kunst fur alte Kirchen” (Gros Kisow, organizator – Kunst Biuro, Berlin 1997), „The expanding space” (Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, 1999). Współorganizował I i II Warsztaty Rysunkowe w Orońsku z udziałem studentów ASP z Warszawy i Krakowa (2004, 2005) oraz Plener Rysunkowy w Pasenwalk (Niemcy) dla studentów Wydziału Grafiki ASP w Warszawie oraz Akademii Berlińskiej (2005). W latach 2006-2008 prowadził warsztaty rysunkowe w Pasenwalk.

Tworzone przez niego prace oddziałują na wszystkie zmysły odbiorcy, sugestywnie pokazując upływający czas, przebieg procesu destrukcji. Jego sztuka – jak sam mówi – obraca się wokół „minimalnej” filozofii życia człowieka, jego rodziny, codzienności, miłości i przemijania. Obrazy o niewielkich formach, uzupełnione są o filmy video, fotografie i obiekty, które tworzą bardzo prywatny świat. Artysta nie podąża za modami, koniunkturami czy głównymi trendami sztuki, uparcie poszukuje i eksperymentuje. (Adam Myjak, fragment uzasadnienia wniosku)

 

 

 

Laureat w kategorii Sztuki Plastyczne 2014

Grzegorz Moryciński (ur. w 1936 r.) – malarz i poeta

Nominowany za wystawę retrospektywną „Lustra ciszy. Malarstwo i poezja Grzegorza Morycińskiego”, Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie

Urodzi ł się w Augustowie. W 1941 r. wraz z matką i babką został zesłany na Syberię, skąd powrócił w 1946 r. W 1951 r. wyjechał do Szczecina, gdzie uczęszczał do Liceum Sztuk Plastycznych, a następnie do Warszawy, aby w 1961 r. ukończyć z wyróżnieniem Wydział Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Artura Nacht-Samborskiego i Stanisława Szczepańskiego. Pracę rozpoczął w Modzie Polskiej jako grafik. W 1964 r. wyjechał na krótko do Paryża, a w 1969 r. otrzymał trzymiesięczne stypendium rządu włoskiego. W poszukiwaniu zmienności form i światła przemierzał zaułki włoskich miast. W latach 1972 i 1974 przebywał w Londynie, a w 1976 r. w Szwecji na zaproszenie tamtejszego marszanda. Odbywał podróże artystyczne do Nowego Jorku, przemierzał tereny Grecji, Australii i naszych Tatr.

Na koncie ma wystawy indywidualne w różnych ośrodkach kulturalnych kraju, a także za granicą w: Londynie, Dusseldorfie, Rzymie, Brukseli i Melbourne. Uczestniczył w ponad czterdziestu wystawach zbiorowych. Prace artysty znajdują się w licznych kolekcjach muzealnych: Muzeum Narodowego w Warszawie, Krakowie i Szczecinie, Muzeum Sztuki Współczesnej w Radomiu, Muzeum Archidiecezjalnego w Warszawie, a także w wielu kolekcjach prywatnych w kraju i za granicą.

Od 1974 r. działał w Związku Polskich Artystów Plastyków. W 1977 r. był stypendystą Funduszu Rozwoju Twórczości Plastycznej. Podczas stanu wojennego należał do Ruchu Kultury Niezależnej i projektował ulotki dla NSZZ „Solidarność”, za co otrzymał nagrodę Komitetu Kultury Niezależnej NSZZ.

Grzegorz Moryciński jest laureatem licznych nagród i wyróżnień za twórczość m.in.: dwukrotne wyróżnienie w konkursie im. Jana Spychalskiego (1973 i 1977), nagroda (medal) na wystawie „Bielska Jesień” (1979). Za aktywność artystyczną i społeczną został w 1986 r. uhonorowany złotą odznaką Związku Polskich Artystów Plastyków. W 1992 r. brał udział w międzynarodowych warsztatach artystycznych w Stadtlengsfeld. W 1993 r. został stypendystą Amerykańskiej Fundacji Pollock-Krasner. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznało Grzegorzowi Morycińskiemu w 2006 r. nagrodę specjalną.

Credo artystyczne Morycińskiego brzmi: „malarstwo jest dla mnie formą najbardziej intymnej ludzkiej komunikacji, formą idącą obok poezji i muzyki. Poszukuję swego maksymalnego osobistego stosunku do świata innych. Próby wtrącenia malarstwa w dekoracyjność lub negowanie jego powagi i ważności godzą bezpośrednio w wieloznaczność i zawiłość psychicznego świata człowieka”.

Ukazała ona [wystawa „Lustra ciszy” – red.] ogromną skalę twórczości artysty i udowodniła, że Grzegorz Moryciński jest jednym z ostatnich wielkich polskich symbolistów. (Marek Zagańczyk, uzasadnienie wniosku)

 

 

 

Laureat w kategorii Sztuki Plastyczne 2013

Leon Tarasewicz (ur. w 1957) – malarz

Nominowany za wystawę dokumentującą pracę Mistrza w galerii „Spokojna” oraz galerii otwartej Domu Polonii na Krakowskim Przedmieściu

Urodził się w Waliłach koło Białegostoku. Po ukończeniu Liceum Plastycznego w Supraślu wyjechał do Warszawy, aby tam podjąć studia na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w pracowni Tadeusza Dominika. Od 1996 roku prowadził gościnną pracownię malarstwa na tejże uczelni, a obecnie Pracownię Przestrzeni Malarskiej na Wydziale Sztuki Mediów i Scenografii.

Jest jednym z najwybitniejszych współczesnych artystów polskich o międzynarodowej renomie, wciąż odkrywający nowe oblicza malarstwa. W latach osiemdziesiątych tworzył rytmicznie skonstruowane obrazy – pola, lasy, ptaki. Oryginalne dokonania artystyczne zapewniły mu udział m.in. w Biennale w S?o Paulo w roku 1987 i w „Aperto ’88” w ramach weneckiego Biennale. W ostatnich latach Tarasewicz rozwinął działania z pogranicza konceptualizmu oraz instalacji, obejmujące realizacje nie tylko we wnętrzach galeryjnych, ale także poza nimi. Coraz bardziej rozbudowane i monumentalne dzieła – prezentowane na głośnych wystawach w kraju i za granicą – odważnie wchodzą w swoisty „dialog” z elementami architektury i kontekstami przestrzeni miejskiej.

W Polsce stale współpracuje z Warszawską Galerią Foksal, poznańską Galerią Ego, a także lubelską Galerią Białą. Wystawiał w Galerii Bielskiej w Bielsku-Białej oraz wielokrotnie w Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie. Wielki rozgłos przyniosła mu zrealizowana tam w 2003 roku skomplikowana konstrukcja, którą wraz z podłogą pokrył masą intensywnie zabarwionego cementu, nadając pojęciu „obraz” nowy sens.

Leon Tarasewicz podkreśla swoje białoruskie korzenie i aktywnie działa na polu kultury tej mniejszości w Polsce. W 2008 roku został ambasadorem Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego. Jest ponadto wielbicielem ptaków, prezesem Związku Hodowców Kur Ozdobnych oraz posiadaczem przedstawicieli rzadkich gatunków tegoż ptactwa.

Odznaczony został Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis oraz Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Otrzymał m.in.: Paszport „Polityki” (2000), Nagrodę im. Jana Cybisa (2000), Nagrodę Fundacji Zofii i Jerzego Nowosielskich oraz Wielką Nagrodę Fundacji Kultury za rok 2006 za „konsekwentne rzucanie wyzwania zarówno tradycyjnemu rozumieniu malarstwa, jak i wszelkim konwencjom rozumienia sztuki”.

Leon Tarasewicz (…) w swojej pracy sięga do konceptualistycznej instalacji – jak sam pisał, chodzi mu o to, by obraz „…z galerii zaczął […] wchodzić w zastane przestrzenie, adaptując elewacje budynków, chodniki, place, miasta”. Sprawia tym samym, że odbiorca staje się fizycznym uczestnikiem procesu tworzenia sztuki.(Jan Młotkowski, z uzasadnieni wniosku)

 

 

 

Laureat w kategorii Sztuki Plastyczne 2012

Mirosław Bałka (ur. 1958 r.) – rzeźbiarz

Nominowany za wystawę „Fragment” (projekcje wideo w przestrzeni), Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie

Urodził się w Warszawie, pracuje i mieszka w Otwocku. Jest absolwentem Wydziału Rzeźby warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Dyplom zrobił w 1985 r. w pracowni prof. Jana Kucza. Od 2003 r. prowadził Pracownię Transplantacji Rzeźby ASP w Poznaniu, a w latach 2008-2011 Pracownię Działań Przestrzennych w Katedrze Intermediów. Od 2011 r. pracownia ta podjęła działania na Wydziale Sztuki Mediów i Scenografii warszawskiej ASP, co pozwala wierzyć, że niedawno powstały wydział zyska światowy prestiż.

Już pracą dyplomową „Pamiątka Pierwszej Komunii”, Laureat zwrócił na siebie uwagę (obecnie można tę rzeźbę oglądać w stałej kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi). Kolejnym etapem jego drogi artystycznej były rzeźby metaforyczne, figuratywne i kompozycje rzeźbiarskie tworzone z betonu i juty. W latach 90. zmienił styl. Zaczął tworzyć minimalistyczne kompozycje rzeźbiarskie z wykorzystaniem prostych materiałów, takich jak: stal, lastryko, drewno, sól, popiół, mydło, substancje organiczne. Jako punkt odniesienia przyjął wymiary własnego ciała. Głównym tematem rzeźb i kompozycji Bałki jest człowiek, jego obecność egzystencjalna, społeczna i historyczna. Wiele jego dzieł to traktaty o przemijaniu. Szczególne miejsce zajmują wśród nich prace podejmujące temat doświadczenia i pamięci holokaustu.

Monumentalna rzeźba jego autorstwa pt. „How It Is” (wypełniony zupełną ciemnością ogromny stalowy kontener o wymiarach 13x10x30 m) wystawiona w Hali Turbin londyńskiej galerii Tate Modern, wywołała zachwyt w świecie artystycznym. Brytyjska prasa oceniła ją, jako jedną z najlepszych instalacji wystawianych dotąd w tej galerii.

Pod koniec lat 90. w twórczości Mirosława Bałki pojawiły się filmy eksperymentalne kręcone podręczną kamerą rejestrującą fragmenty ważnych podróży i okruchy codzienności. Ruchomy obraz i dźwięk stały się z czasem bardzo ważnym środkiem wyrazu w jego twórczości.

Profesor Mirosław Bałka jest członkiem prestiżowej Akademie der Künste w Berlinie, otrzymał wiele nagród łącznie ze Srebrnym Medalem „Glora Artis” za wybitne zasługi dla promocji Polski w świecie. Jest najmłodszym żyjącym polskim artystą, który po raz trzeci okazał się najcenniejszym twórcą w rankingu Kompas Sztuki, sporządzonym na podstawie wskazań ponad 80 rodzimych galerii.

Wystawa „Fragment” jest zbiorem najważniejszych prac, które przeszły już do klasyki sztuki współczesnej. W 2012 r. pokazana została w Akademie der Künste w Berlinie, a w 2013 r. zostanie zaprezentowana w Narodowym Centrum Sztuki Współczesnej w Moskwie.

 

 

 

Laureat w kategorii Sztuki Plastyczne 2011

Krzysztof Gierałtowski (ur. w 1938 r.) – fotograf

Nominowany za wystawę „Indywidualności polskie”

Warszawiak od urodzenia. Studiował w Akademii Medycznej w Gdańsku i Warszawie oraz w łódzkiej filmówce. Nazwany interpretatorem ludzkich twarzy, twórca przenikliwych wizji portretowanych osób jest jednym z czołowych reprezentantów współczesnej fotografii polskiej. Fotografował modę, realizował kampanie reklamowe w Polsce i Europie Zachodniej, był autorem reportaży z zakładów przemysłowych i wielkich placów budowy. Laureat jest niekwestionowanym mistrzem portretu fotograficznego, twórcą liczącej ponad 80 tysięcy negatywów kolekcji „Polacy, portrety współczesne”. W swoich pracach nie idealizuje modeli, a raczej szuka własnego wyobrażenia o fotografowanej osobie.

O wystawie „Indywidualności Polskie” mówi się, że to rodzaj kolekcji herosek i herosów kultury polskiej lat 1968-2009 w subiektywnym wyborze autora. Gierałtowski stworzył w ten sposób własny, ale uniwersalny panteon postaci milowych dla polskiej i światowej nauki, sztuki i historii. Znaleźli się w nim m.in.: Magdalena Abakanowicz, Kazimierz Brandys, Andrzej Gwiazda, Gustaw Herling-Grudziński, Kalina Jędrusik, Tadeusz Kantor, Krzysztof Kieślowski, Witold Lutosławski, Wojciech Młynarski, Czesław Miłosz, Jan Paweł II, Roman Polański, Leopold Tyrmand, Lech Wałęsa, Tadeusz Mazowiecki, Andrzej Wajda, Krzysztof Zanussi. Ryszard Kapuściński napisał o Gierałtowskim, że jest „wybitnym portrecistą wybitnych Polaków”.

Laureat prezentował swoje prace na licznych wystawach indywidualnych i zbiorowych w muzeach i galeriach w kraju i za granicą. Dużą wagę przykłada do kształcenia młodych fotografików, m.in. był inicjatorem konkursów fotograficznych: Szansa (miesięcznik „Foto”) i Wielka szansa („Gazeta Wyborcza”).

Laureat jest Stypendysta Rządu Republiki Francuskiej, Agencji Informacyjnej USA, holenderskiego i polskiego ministerstwa kultury, członkiem Związku Polskich Artystów Fotografików, Stowarzyszenia Autorów ZAIKS, Niemieckiego Towarzystwa Fotograficznego DGPh.

To artysta, umiejący wydobyć niezwykłość fotografowanych postaci wieloma środkami: światłem, detalem, szokującym elementem. […]Gierałtowski w różny sposób ujął portretowane postaci: ukazując tylko głowę, popiersie, półpostać lub całą postać. Czasami „portretem” są same oczy bądź dłonie, osnute nierzadko papierosowym dymem. Fotografie Gierałtowskiego raz wzruszają, kiedy indziej bawią lub szokują. Jest jednak w tym całym miszmaszu jeden stały, niezmienny element: swoboda artystyczna.(Aleksandra Biernat)

 

 

 

Laureat w kategorii Sztuki Plastyczne 2010

Tadeusz Dominik (ur. w 1928) – malarz, grafik

Nominowany za wystawę „Tadeusz Dominik. Za oknem jest ogród”, Królikarnia w Warszawie

Odkryty talent – tak można w skrócie powiedzieć o początku, dziś już światowej, kariery malarskiej Tadeusza Dominika. Urodził się na Mazowszu w Szymanowie w bardzo biednej rodzinie rolników. Tuż po wojnie, bez przygotowania, postanowił zdawać na ASP w Warszawie. Już podczas egzaminu zauważył go Jan Cybis – słynny malarz kolorysta. Został jego mistrzem.

Tadeusz Dominik przeszedł przez wszystkie stopnie kariery akademickiej, od asystenta, dziekana, do profesora zwyczajnego. Dwukrotnie był dziekanem Wydziału Malarstwa. Pierwsze lata twórczości poświęcił grafice – jak mówi – taka twórczość nie wymaga wiele przestrzeni. Artysta mieszkał wtedy w malutkim mieszkaniu z żoną i dwójką dzieci. Powrócił jednak do malarstwa, wypracowując swój własny, niepowtarzalny  styl abstrakcyjny, któremu jest niezmiennie wierny. Charakterystyczne dla jego twórczości są okrągłe lub owalne punkty i plamy o dość nieregularnych kształtach i wyjątkowej gamie kolorystycznej. Wiodącym motywem prac Laureata jest polski pejzaż – mazowieckie krajobrazy, wspomnienia z ogrodu dzieciństwa, ale i pejzaże egzotyczne. Tworzy impresje na temat miejsc, które niegdyś odwiedził. „Nie robi tego jednakże z precyzją dokumentalisty, ale z wrażliwością poety.” (Anna Bartosiewicz, Artemis Galeria Sztuki).

Kulisty kod ekspresji Tadeusza Dominika szybko zdobył sympatię publiczności, a jego twórczość należy do najbardziej oryginalnych zjawisk we współczesnym malarstwie polskim. Prace Laureata znajdują się w zbiorach prywatnych, w wielu muzeach na świecie, m.in. w Muzeum of Modern Art w Nowym Jorku, a w kraju można je obejrzeć w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu i Szczecinie.

Profesor ma na swoim koncie najbardziej prestiżowe światowe nagrody. Mimo sławy jest człowiekiem bardzo skromnym. O sobie mów, że zawsze był nieśmiały, a komunikatywności nauczył się po wielu latach pracy z młodzieżą.

Oprócz malarstwa, jego pasją jest ceramika. Tworzy piękne misy, wazy, dzbany, ozdobione kulistym kodem, tak charakterystycznym dla jego twórczości.

(…) tkwią w sztuce ludowej – nie w sensie powtarzania motywów, ale bardzo głębokiego zrozumienia rudymentów tej sztuki, jej prostoty, świeżości i witalizmu. Świat Dominika to ogniste słoneczne kwiaty, patyki w płocie, dzbany, bochny chleba, trawy. (Zbigniew Herbert)

 

 

 

Laureat w kategorii Sztuki Plastyczne 2009

Wojciech Fangor (ur. w 1922 r.) – rzeźbiarz, plakacista, awangardowy malarz i grafik, autor projektów architektoniczno-urbanistycznych i scenografii.

Nominowany za instalację przestrzenną „Sygnatury” w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku.

Absolwent ASP w Warszawie. Należy do grona artystów nazywanych „klasykami współczesności”, którzy wywarli istotny wpływ na kształt polskiej sztuki po II wojnie światowej. Początkowo fascynował go kubizm. Był twórcą kanonicznych dzieł malarskich socrealizmu, współtwórcą Polskiej Szkoły Plakatu. W latach 1953-61 stworzył około 100 plakatów i wiele rysunków do „Życia Warszawy”. Zarówno w malarstwie, jak i plakacie operował syntetyczną, monumentalną, mocną formą. W jego pracach socrealistyczne tematy nabierały często karykaturalnej wymowy. Z tego okresu pochodzi poruszający obraz „Matka Koreanka”, jedno ze sztandarowych dzieł socrealizmu. W drugiej połowie lat 50. zwrócił się ku sztuce abstrakcyjnej. Szukał własnej formuły plastycznej, malując obrazy o uproszczonych i zrytmizowanych formach, pulsujące barwami, dające wrażenie ruchu. W połowie lat 70. artysta powrócił do malarstwa figuratywnego (studia przestrzenne wnętrz, prace typu „obraz w obrazie”), a także, idąc z duchem czasu, namalował serię obrazów, opartą na przekazie telewizyjnym, w których wykorzystał efekty wizualne typowe dla tego medium.

Wojciech Fangor przez wiele lat mieszkał w Stanach Zjednoczonych. Był wykładowcą na kilku renomowanych uczelniach angielskich i amerykańskich, np. Harvardzie. Jako jedyny, jak dotychczas, polski artysta, miał indywidualną wystawę w nowojorskim Muzeum Solomona Guggenheima. Pokazał tam 37 płócien, prekursorskich dla zachodnich op-artowskich poszukiwań. Do kraju wrócił w 1999, by kontynuować swoją drogę twórczą, której wyznacznikiem stały się przestrzeń i emanujące z niej światło.

 

 

 

Laureat w kategorii Sztuki Plastyczne 2008

Barbara Falender (ur. w 1947 r.) – rzeźbiarka

Nominowana za wystawę retrospektywną ”Barbara Falender” w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku

Zaliczana do czołówki polskich rzeźbiarzy. Studiowała w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (1966-1970) na Wydziale Rzeźby, w pracowni prof. Jerzego Jarnuszkiewicza. W 1976 r. otrzymała stypendium rządu włoskiego za realizację rzeźb w marmurze, w Carrarze. Zdobyła I nagrodę na Salonie Zimowym w Radomiu w 1980 r. i nagrodę na III Sympozjum Rzeźby Fanano w roku 1985. Uczestniczyła w wielu międzynarodowych sympozjach rzeźbiarskich, m.in.: w Villany (1979 r.), Digne les Bains (1991 r.), Guilin Yuzi Paradise, Chinach (2000 r.). Realizowała również scenografie i kostiumy do sztuk dla Fedry Per Olafa Enquista, telewizji oraz Yourcenar, Teatru Rozrywki w Chorzowie (1997). Uprawia także rysunek i fotografię.

Stworzyła własny styl, oparty na tradycyjnym warsztacie i figuralnym zestawie motywów, który zapewnił jej poczesne miejsce w historii polskiej rzeźby. Jej twórczość ewoluuje od form naturalistycznych i czysto zmysłowych w stronę uproszczenia na krawędzi geometrii w ostatnich latach. Rzeźby – wykonane w kamieniu, brązie, epoksydzie i porcelanie – niosą ze sobą treści uniwersalne. Są afirmacją erotyzmu, miłości i witalności, ale też refleksją nad życiem, przemijaniem, kruchością więzów międzyludzkich i tragedią rozstania. Zawsze wzbudzają żywe zainteresowanie i wywołują niekiedy skrajne reakcje. Falender bowiem reprezentuje w czystej postaci ten nurt figuracji, który ma wyraźną zmysłową orientację. Jej rzeźba wręcz manifestuje kult ciała, odwołując się do tradycji antycznej, a zmysłowość wydaje się najważniejszą cechą jej prac, nieomal ich znakiem rozpoznawczym. Wielokrotnie wystawiała swoje prace w kraju i za granicą, a niektóre z nich są własnością muzeów i prywatnych kolekcjonerów.

Wyróżniona została medalem Gloria Artis – Zasłużony Kulturze.

…jest ona prekursorką pełnego aktu męskiego, tworzonego przez kobiety w sztuce polskiej, na długo przed Zofią Kulik czy Katarzyną Kozyrą. (katalog „Barbara Falender, Rzeźba”)

 

 

 

Laureat w kategorii Sztuki Plastyczne 2007

Jacek Sempoliński (ur. 1927 r.) – malarz, rysownik, pedagog, krytyk i eseista

Nominowany za wystawę „Cava di pietre, cranio”, Galeria Studio

Uczył się malarstwa w konspiracyjnej szkole im. Konrada Krzyżanowskiego w Warszawie, potem na Wydziale Malarstwa w warszawskiej ASP. Dziś jest profesorem i wykładowcą na macierzystej uczelni, autorem wielu felietonów o sztuce, jednym z największych autorytetów w polskiej kulturze współczesnej.

Wszyscy znają Warszawską Starówkę, ale niewiele osób wie, że to Laureat wykonał polichromie odbudowywanych kamieniczek Nowego i Starego Miasta.

Jego twórczość wyznaczają kolejne dziesięciolecia. W cyklach z lat pięćdziesiątych nawiązywał do muzyki, czerpiąc z niej wątki ikonograficzne i zarazem traktując jako obszar symboliczny, od lat sześćdziesiątych motywy zaczerpnięte ze studiów pejzażu i architektury łączył z rozwiązaniami kolorystycznymi i fakturowymi bliskimi abstrakcji aluzyjnej. W latach siedemdziesiątych skupiał uwagę na problemach koloru, światła, przestrzeni malarskiej, faktury. W kolejnych latach jego malarstwo zdominowały wątki egzystencjalne wyrażane przez zmianę kolorystyki (ciemne błękity, fiolety, zimne szarości). W latach osiemdziesiątych, czasie przewartościowań, artysta wprowadził do swej twórczości wątki ewangeliczne. Z lat stanu wojennego datuje się jego związek z ruchem kultury niezależnej, znajdującej oparcie w Kościele.

Maluje olejem, akrylem, pastelami, rysuje węglem. Posługuje się pędzlem, szpachlą, dłonią, a nawet szmatą. Rzadko stosuje tradycyjny światłocień. Światłem jego obrazów jest kolor.

Jacek Sempoliński uczestniczył w kilkuset wystawach zbiorowych i indywidualnych w kraju i za granicą, m. in. w słynnej wystawie ARSENAŁ 55, w warszawskim Arsenale pt.: „Przeciw wojnie – przeciw faszyzmowi” (podczas Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów w Warszawie w lipcu 1955 roku). Jest laureatem Nagrody im. Jana Cybisa (1977), Nagrody im. Brata Alberta (1986).

Dziełami najnowszymi w tej wystawie stały się prace z serii krzyży, rozgrywane na papierze i płótnie z najwyższą oszczędnością środków, prawie monochromatyczne, czasem jedynie „dotknięte” kolorem, jakby śladem wstrzymywanych emocji. (Grzegorz Pabel)

 

 

 

Laureat w kategorii Sztuki Plastyczne 2006

Roman Owidzki (ur. 1912 r.) – malarz, grafik, pedagog, absolwent przedwojennej Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, senior wykładowców i prawdziwa legenda warszawskiej ASP

Nominowany za wystawę prezentującą całokształt twórczości, Galeria Studio

Jest racjonalistą o zainteresowaniach i wiedzy encyklopedysty, niegdyś zamiłowany taternik. W czasie wojny był obrońcą twierdzy Modlin i jeńcem wojennym, więźniem oflagów w Murnau i Woldenbergu. Mimo osadzenia brał żywy udział w życiu samokształceniowo-artystycznym, także jako scenograf w obozowym teatrze Leona Schillera. Po wojnie tworzył awangardę polskiej sztuki nowoczesnej – już w 1948 roku wziął udział w I Wystawie Sztuki Nowoczesnej. Uprawia malarstwo abstrakcyjne, kompozycje fakturalne, a także tworzy scenografie oraz perfekcyjne ilustracje do czasopism i książek, w tym dla dzieci. Jego prace znajdują się w zbiorach muzealnych i prywatnych. Roman Owidzki nie dbał o wystawianie swoich prac w salonach czy muzeach i nigdy nie zabiegał o ich upublicznienie. Rozpraszał obiekty swej sztuki. Niektóre z nich udało się zgromadzić, poczynając od rysunków robionych w obozach jenieckich. Tak powstała w Galerii Studio pierwsza duża wystawa prac profesora Romana Owidzkiego, twórcy na nowo dziś odkrywanego. Wystawa wzbudziła duże zainteresowanie, szczególnie wśród młodych osób, zaintrygowanych twórczością tego artysty.

Profesor Roman Owidzki przez blisko 30 lat prowadził Pracownię Wiedzy o Działaniach i Strukturach Wizualnych. Jest autorem unikalnego dzieła „Metoda kształcenia w zakresie wiedzy o działaniach strukturalnych i wizualnych” oraz prac z zakresu metodyki nauczania plastycznego. Wykłady profesora były wśród młodzieży słynne. Jego studenci wspominają te zajęcia jako wyjątkowe – „pełne spontanicznych reakcji ilustrujących omawiany temat, często stanowiły niemalże jednoosobowy teatr”.

 

 

 

Laureat w kategorii Sztuki Plastyczne 2005

Maryla Sitkowska – historyk sztuki, kurator Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie

Nominowana, wraz z Grzegorzem Kowalskim, za przygotowanie wystawy „Powinność i bunt”, Zachęta

Znana w świecie sztuki. Jest uznanym ekspertem od malarstwa, autorką wielu prac poświeconych sztuce – artykułów prasowych, publikowanych m.in. w Tygodniku Powszechnym, książek oraz katalogów poświeconych sztuce. Kurator znaczących wystaw. Przygotowane przez nią katalogi wystaw są interesującymi książkami.

Przygotowana przez Laureatów wystawa powstała z okazji 100-lecia Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Pokazano w niej zależność między postawami twórców a rzeczywistością historyczną oraz polityczną, szczególnie widoczną w pracach, które powstały w latach 1944-1989.

Pracę z nią wspominam jako ważną szkołę sumienności badacza i skuteczności managera (Anna Wrońska).

Powojenny obraz Akademii nigdy jeszcze nie był tak wnikliwie zbadany i ukazany w całej swej złożoności. Różnorodność postaw artystycznych, nieustający dyskurs o wartościach, wieczny niepokój twórczy czynił przez lata z Akademii żywe środowisko twórcze […] Jestem przekonany, że będzie to jedna z najważniejszych wystaw ostatnich lat w skali ogólnopolskiej, a dopełnieniem jest znakomite wydawnictwo, które jej towarzyszy. (Adam Myjak, rektor ASP)

Grzegorz Kowalski – rzeźbiarz, performer, eseista

Nominowany, wraz z Marylą Sitkowską, za przygotowanie wystawy „Powinność i bunt”, Zachęta

Absolwent , a dziś profesor i wykładowca Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Oprócz uprawiania twórczości i pracy pedagogicznej Grzegorz Kowalski zajmuje się organizacją życia artystycznego.

W swojej twórczości artystycznej znalazł warunki do, jak to sam określił, „praktykowania wolności” wbrew cenzurze i presji politycznej panującej na zewnątrz. W latach 90. z grona jego uczniów, powstała nieformalna grupa artystyczna znana jako Pracownia Kowalskiego lub Kowalnia.

Powojenny obraz Akademii nigdy jeszcze nie był tak wnikliwie zbadany i ukazany w całej swej złożoności. Różnorodność postaw artystycznych, nieustający dyskurs o wartościach, wieczny niepokój twórczy czynił przez lata z Akademii żywe środowisko twórcze […] Jestem przekonany, że będzie to jedna z najważniejszych wystaw ostatnich lat w skali ogólnopolskiej, a dopełnieniem jest znakomite wydawnictwo, które jej towarzyszy. (Adam Myjak, rektor ASP)

 

 

 

Laureat w kategorii Sztuki Plastyczne 2004

Aleksandra Jachtoma (ur. 1932 r.) – malarka

Nominowana za wystawę „Czas przemieniony w kolor”, w Galerii Studio.

Studiowała malarstwo na Akademii Sztuk Pięknych w Toruniu, następnie w Krakowie, a dyplom (z wyróżnieniem) ukończenia Wydziału Malarstwa otrzymała na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

Obdarzona ogromną siłą woli, może być wzorem dla tych, którzy chcą się w życiu poddać. W dniu wybuchu wojny został spalony jej dom, siedmioosobowa rodzina nie miała

gdzie mieszkać, panował głód. Ale to był dopiero początek trudnego dzieciństwa. Mając osiem lat została sierotą, którą oddano wraz z 4-letnią siostrą do sierocińca, rozdzielając z pozostałym rodzeństwem. Lata pobytu w sierocińcu pozostawiły negatywny, niezatarty ślad w jej psychice. Nie tylko dlatego, że była wojna, głód, strach, ale również dlatego, że jako 8-letnia dziewczynka była zmuszana (jak Kozetta z Nędzników) do pracy przekraczającej siły dziecka. A mimo to, zrealizowała swoje marzenie o malowaniu.

Jej obrazy znajdują się w zbiorach Muzeów Narodowych w Warszawie, Krakowie, Gdańsku, w Muzeum Architektury we Wrocławiu, Museum of Modern Art. Hunfeld w Niemczech, w zbiorach Galerii Zachęta, Ministerstwa Kultury i Sztuki, w kolekcjach prywatnych w kraju i zagranicą. Miała 35 wystaw indywidualnych w kraju i zagranicą. Brała udział w ponad 200 wystawach zbiorowych krajowych i międzynarodowych.

Jest bardzo cenioną malarką, jedna z niewielu na świecie, uprawiającą malarstwo monochromatyczne, tzw. malarstwo pola.

Odbyła wiele podróży po świecie, podróży, które każdego wzbogacają, szczególnie artystów.

O swoich inspiracjach podróżami tak mówi: Cieszę się z wrażeń, jakich doznałam patrząc na nieskończony horyzont rozpylonego ugru piasków Sahary, doznania absolutu u stóp piramidy Cheopsa, poczucia wiecznego trwania sztuki w posagu woźnicy z Delf, niebiańskiej jasności półcień Piero della Francesca, płonących oranżów obrazów Marka Rothko i wyciszony do granic nieprawdopodobnej piękności krajobraz Izraela. Chrystus wiedział, gdzie się urodzić.

Jest laureatką wielu nagród, m.in.:

• Nagrody Ministra Kultury i Sztuki za całokształt pracy twórczej, 1987
• Nagrody na III i IV Biennale Małych Form Malarskich w Toruniu, 1997, 2001
• Nagrody im. Jana Cybisa, 2003.

Obrazy Jachtomy są analizą koloru, który został przeniesiony w nieokreśloność, spreparowany, przemieniony w abstrakcje. Ale istnieje w nich często przybrudzenie powietrza z wyczuwalną obecnością pyłków, drobin wilgoci. Łagodne przejścia światła. (Zbigniew Taranienko)

 

 

 

Laureat w kategorii Sztuki Plastyczne 2003

Boris Kudlička (ur. 1972 r.) – scenograf słowacki

Nominowany za scenografię do opery „Don Giovanni” Wolfganga A. Mozarta

Absolwent Wydziału Scenografii – Vysoká Škola Múzickêch Ument. Podczas studiów zaczął współpracować z Teatrem Wielkim w Warszawie. W 1995 r. przyjechał do Polski na stałe, by rozpocząć pracę na warszawskiej scenie operowej. Stworzył tu wiele interesujących scenografii, m.in. do wieczoru baletowego Tryptyk polski w choreografii Emila Wesołowskiego, Strasznego dworu Moniuszki, Tankreda Rossiniego, Madame Butterfly Pucciniego, Króla Rogera Szymanowskiego, Otella Verdiego, Eugeniusza Oniegina Czajkowskiego i Don Giovanniego Mozarta w reżyserii Mariusza Trelińskiego, a także kostiumy do Romea i Julii Prokofiewa i Wyrywacza serc Sikory. Jego realizacje scenograficzne zyskały wielkie uznanie – prezentowane w operach w Waszyngtonie, Los Angeles, Moskwie, Tokio, Pradze, Wenecji i Montrealu. Projektuje także scenografie dla filmu i telewizji. Najważniejszym osiągnięciem w tej dziedzinie były scenografie do filmów: Suzanne w reżyserii Dusana Raposa, Egoistów w reżyserii Mariusza Trelińskiego oraz Between Strangers w reżyserii Eduarda Ponti z Sophią Loren w roli głównej.

Autor ponad 40 wystaw indywidualnych w kraju i za granicą. Brał udział w 450 wystawach: międzynarodowych, polskiej sztuki za granicą, krajowych i środowiskowych. Jego prace znajdują się w zbiorach wielu muzeów w Polsce i prawie wszystkich krajach Europy.

Wspólnie z Andrzejem Kreütz – Majewskim zaprojektował oprawę plastyczną polskiego pawilonu na EXPO 2000 w Hanowerze.

Realizacja scenografii do sztuki W. A. Mozarta Don Giovani jest dziełem unikalnym w polskiej twórczości plastycznej ostatnich lat. Na specjalne podkreślenie zasługuje niekonwencjonalny sposób podejścia do tematu poprzez użycie nowatorskich, oszczędnych w użyciu środków wyrazu oraz aranżacja przestrzeni sceny, gdzie światło, elementy plastyczne oraz aktorzy tworzą jedność. (prof. Adam Myjak Rektor ASP w Warszawie)

 

 

 

Laureaci w kategorii Sztuki Plastyczne 2002

Adam Myjak (ur. 1947 r.) – rzeźbiarz i rysownik

Nominowany, wraz z Antonim Januszem Pastwą, za rzeźbę „Kwadryga z Apollinem”.

Ukończył studia na Wydziale Rzeźby w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (1971 r.). Był stypendystą Ministerstwa Kultury i Sztuki w 1971 i 1974 r. W latach 1979-1982 przebywał na stypendium twórczym w Niemczech. Jest profesorem warszawskiej ASP. We wrześniu 1999 r. rozpoczął kolejną kadencję jako rektor tej uczelni.

Jest autorem 50 wystaw indywidualnych, z których najważniejsze to:

• 1981 – Museum im. Wilhelma Lehmbrucka, Duisburg;
• 1989 – Muzeum Bochum;
• 1991 – Instytut Kultury Polskiej Trnav, Słowacja; Muzeum Trnava, Praga;
• 1993 – Zachęta, Warszawa; Muzeum Rzeźby, Orońsko;
• 1999 – Galeria Studio, Warszawa.
• Brał udział w kilkuset wystawach zbiorowych w kraju i zagranicą:
• 1974 – Wystawa Sztuki Polskiej; Grupa Park, Essen;
• 1978 – Współczesna Rzeźba Polska, Palacio de Velasques, Mdryt; Museo de Bellas, Fundacio Juan Miro, Bilbao; Musse d’Art Moderne de la Yille de Pris, Paryż;
• 1993-94 – Wystawa Rzeźby w Nicei, Marsylii i Paryżu.

Jest laureatem kilkudziesięciu nagród na wystawach i konkursach w kraju i za granicą, z których najważniejsze to:

• 1971 – Warszawa, Galeria Zachęta – II nagroda za rzeźbę Stary Aktor;
• 1973 – Nagroda im. Krakowa za rzeźbę Katedra;
• 1974 – IV Festiwal Sztuk Pięknych w Barcelonie – Nagroda Hiszpańskiej Federacji Żeglarskiej za rzeźbę Żagiel;
• 1987 – X Międzynarodowe Biennale Sztuki Krajów Nadbałtyckich, Rostock – nagroda honorowa.

Antoni Janusz Pastwa (ur. 1944 r.) – rzeźbiarz

Nominowany, wraz z Adamem Matyjakiem, za rzeźbę „Kwadryga z Apollinem”.

Studiował w latach 1964-1970 na Wydziale Rzeźby warszawskiej ASP, między innymi w pracowni prof. Mariana Wnuka. Od 1974 r. jest dziekanem Wydziału Rzeźby jako profesor sztuk plastycznych.

Brał udział w wielu wystawach indywidualnych:

• 1972 – Galeria Rzeźby, Warszawa; Galerie EMPiK w Radomiu i Głogowie;
• 1976 – Galeria ZPAP, Warszawa;
• 1978 – Galeria Krzywe Koło, Warszawa;
• 1980 – Galeria Atlantis, Duisburg;
• 1987 – Galeria Arsenał, Poznań; Galeria Zamek, Olsztyn;
• 1988 – Galeria Oranżeria, Orońsko; Galeria Centrum Sztuki Studio, Warszawa;
• 1991 – Galeria Spicchi dell’Est, Rzym;
• 1994 – Galeria Centrum Sztuki Studio, Warszawa;
• 1996 – Mała Galeria, Nowy Sącz;
• 1997 – Galeria BWA, Zamość;
• 1998 – Galeria Aula, Warszawa.

Wystawy zbiorowe w kraju i zagranicą, m.in.: Austria, Czechy, Słowacja, Francja, Grecja, Hiszpania, USA, Wenezuela, Włochy, Związek Radziecki. Prace artysty znajdują się w Muzeum Narodowym i Centrum Sztuki Studio w Warszawie, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Muzeum Olimpijskim w Lozannie oraz w muzeach w Gdańsku, Poznaniu, Kielcach, Radomiu, Bielsku-Białej i w licznych kolekcjach prywatnych.

Realizacje: pomnik Brandta, Orońsk; rzeźba Ulisses Vil lany, Węgry; pomnik Wieniawskiego; pomnik Katyński (wspólnie z Adamem Myjakiem); popiersia profesorów warszawskich uczelni; Grób Nieznanego Żołnierza, Częstochowa (wspólnie z Adamem Myjakiem); pomnik Dowborczyka.

Ostatnio zaktualizowano 26 września 2024 o 09:44