Wiesław Ochman – Laureat Nagrody Norwida 2024 „Dzieło Życia”

Wizerunek laureata Nagrody Norwida 2024

Wiesław Ochman – wybitny śpiewak operowy, tenor liryczny, zaliczany do grona najwybitniejszych artystów operowych świata

Przez całą karierę wokalną zaśpiewał w około 1800 spektaklach operowych, występował na 4 kontynentach w ponad 30 państwach, w teatrach operowych, teatrach muzycznych, salach koncertowych, filharmoniach i ośrod­kach festiwalowych. Zrealizował wiele nagrań radiowych i płytowych muzyki operowej, symfonicznej i popularnej dla renomowanych wytwórni płytowych. Ma w dorobku ponad 60 nagrań płytowych, w tym 9 płyt solowych.

Wiesław Ochman nie chciał zostać śpiewakiem, ale malarzem. Po ukończeniu szkoły podstawowej na war­szawskiej Pradze uczęszczał do Liceum Plastycznego w Bol­kowie na Dolnym Śląsku. Naukę śpiewu pod kierunkiem Gustawa Serafina rozpoczął w trakcie studiów na Wydziale Ceramiki Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1954–1960. Odbył prywatne studia muzyczne pod kierun­kiem profesorów: Marii Szłapak, Sergiusza Nadgryzowskiego, Jerzego Gaczka. W roku 1960 zadebiutował na scenie Opery Śląskiej partią Muezina w „Casanovie” L. Różyckiego i rolą Ed­gara w „Łucji z Lammermooru” G. Donizettiego. W 1964 r. został zaangażowany w Teatrze Wielkim w Warszawie, gdzie w roku 1965 na uroczystościach otwarcia odbudowanego teatru śpiewał partię Jontka w „Halce” S. Moniuszki. Międzynarodo­wą karierę rozpoczął w 1967 r. jako członek zespołu Deutsche Staatsoper w Berlinie, gdzie śpiewał przez 3 sezony. Następ­nie występował regularnie na wielu scenach operowych Europy i świata, jak: Staatsoper Hamburg, Deutsche Oper, mediolańska La Scala, Metropolitan Opera w Nowym Jorku (przez kolejne 15 sezonów), opery w Barcelonie, Paryżu, Ma­drycie, Buenos Aires, Waszyngtonie, Rzymie, Salzburgu, San Francisco.

Występował z wieloma wybitnymi orkiestrami, m.in. Berlińskimi i Wiedeńskimi Filharmonikami, pod dyrekcją wielkich mistrzów batuty, wśród których znaleźli się: Her­bert von Karajan, Karl Böhm, Eugen Jochum, Leonard Bern­stein, Nello Santi, Giuseppe Patanè, James Levine, Charles Mackerras, Václav Neumann, Gerd Albrecht, Christoph von Dohnányi, John Pritchard, Claudio Abbado, Riccardo Mutti, a także znakomici polscy dyrygenci: Włodzimierz Ormicki, Krzysztof Missona, Stanisław Wisłocki, Witold Rowicki, Ste­fan Rachoń, Zdzisław Górzyński, Karol Stryja, Jan Krenz, Jerzy Semkow, Jerzy Katlewicz, Kazimierz Kord, Tadeusz Strugała, Tadeusz Serafin, Antoni Wit czy Jerzy Maksymiuk.

Od 1999 r. Wiesław Ochman zajął się reżyserią opero­wą. W Operze Śląskiej przygotował m.in.: „Don Giovanniego” W.A. Mozarta (1999), „Traviatę” G. Verdiego (2000), „Carewicza” F. Lehára (2001), „Carmen” G. Bizeta (2006), w Operze na Zamku w Szczecinie „Krainę uśmiechu” F. Lehára (2007), a w Teatrze Wielkim w Łodzi „Eugeniusza Oniegina” P. Czajkowskiego (2008). Dla Mazowieckiego Teatru Muzycznego stworzył „Ze­mstę Nietoperza” J. Straussa, której premiera miała miejsce w 2007 r. w Teatrze Polskim.

Artysta znany jest ze swojej działalności charytatywnej. Organizował szereg aukcji sztuki polskiej na terenie USA, z których dochód przeznaczany był na wspieranie kultury polskiej. Swoją wiedzą i doświadczeniem aktywnie wspiera młodych artystów by jak najszybciej „zaczęli deptać po sce­nie”. Wielokrotnie przewodniczył jury konkursów wokalnych.

Laureat wielu nagród, tytułów i odznaczeń. Honorowy Obywatel Zawiercia, Bytomia, Zelowa, Drezdenka i Szczaw­na-Zdroju. Otrzymał m.in.: Nagrodę Państwową II stopnia (1973), Medal 400-lecia Stołeczności Warszawy (1997), Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1997), Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005), Nagro­dę Honorową Fundacji Kultury Polskiej (2009) i nagrodę Ko­ryfeusz Muzyki Polskiej. Kawaler Orderu Uśmiechu. W roku 2007 wyróżniony Medalem Pamiątkowym „Pro Masovia” z okazji 50-lecia pracy artystycznej. Od 2010 r. członek Pol­skiej Akademii Umiejętności, doktor honoris causa Akade­mii Górniczo-Hutniczej w Krakowie i Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu.

„W czasie swojej kariery liczącej dziesiątki lat, oprócz wykonywania światowego repertuaru operowego, przy każ­dej możliwej okazji promował na wielkich scenach muzykę polską – i tą starszą, z niezapomnianymi kreacjami z oper Stanisława Moniuszki, a kończąc na wieloletniej współpracy z Krzysztofem Pendereckim. Wielowymiarowość działalności Maestro Wiesława Ochmana jest wprost imponująca. Jest również reżyserem, malarzem, filantropem, kolekcjonerem, poliglotą. A przede wszystkim wspaniałym, otwartym czło­wiekiem, który daje ogromną siłę młodym adeptom sztuki wokalnej, wspierając ich kariery.” (dr hab. Jolanta Pszczół­kowska-Pawlik, z uzasadnienia wniosku)

Mieszkaniec Warszawy. Pytany czy mógłby mieszkać na stałe gdzieś indziej, Wiesław Ochman odpowiedział „– Nie mógłbym. Tutaj jestem u siebie. Wyrosłem z tej mazowieckiej ziemi. Część mojej rodziny pochodzi z Mińska Mazowieckiego. Również z naszymi dziećmi jeździliśmy na wycieczki z Mińska Mazowieckiego do Wilgi. Bardzo lubię Mazowsze i nigdy bym się stąd nie wyprowadził, mimo że mogłem mieszkać w zasa­dzie wszędzie. Po prostu, dobrze się tu czuję i jeśli tylko nada­rza się okazja, lubię tu też spotykać się ze słuchaczami.” (z wy­wiadu dla Mazowsze serce Polski, nr 6 (74), 2024)

Państwo wiecie, że dla artysty nie ma nic cenniejszego niż brawa publiczności. Moja radość jest podwójna, że tak dostojne grono postanowiło mnie uhonorować. Zdradzę państwu, że pewien profesor, celowo nie zdradzę jego nazwiska, gdy zgłosiłem się do Akademii Muzycznej w Krakowie powiedział mi, że śpiew operowy jest dla ludzi, którzy są naprawdę do tego predysponowani. I udzielił mi wtedy takiej rady: Śpiew operowy polega na tym, że bierzemy głęboki przeponowo żebrowy oddech, zamykamy diafragmę, żuchwa na dół, język płasko, wysokie podniebienie i musi pan przepuszczać wąski strumień powietrza przez wiązadła głosowe, ale tak, aby pan nie naciskał na żyłę nieparzystą. I to mi zostało jako technika wokalna –podzielił się wspomnieniem z publicznością, podczas gali wręczania nagród, maestro Wiesław Ochman.

Ostatnio zaktualizowano 26 września 2024 o 09:37

Mazowiecki Instytut Kultury